Co to jest NOP?

NOP – Niepożądany Odczyn Poszczepienny to niepożądany objaw chorobowy pozostający w związku czasowym z wykonanym szczepieniem ochronnym. Za związane czasowo ze szczepieniem uznaje się zaburzenia stanu zdrowia, które wystąpiły w okresie 4 tygodni po podaniu szczepionki, a które mogą być:

• indywidualną reakcją organizmu człowieka szczepionego na podanie szczepionki;
• wynikiem błędu wykonania szczepienia lub podania szczepionki;
• zjawiskiem niezależnym od szczepienia, a tylko przypadkowo pojawiającym się po szczepieniu.

Okres 4 tygodni nie dotyczy NOP po szczepieniu przeciwko gruźlicy (BCG) – w przypadku tego szczepienia okres ten jest dłuższy.

Rodzaje NOP

NOP mogą być miejscowe np. obrzęk, zaczerwienienie, bolesność w miejscu wstrzyknięcia szczepionki – wówczas w przypadku podania na jednej wizycie więcej niż jednej szczepionki wiadome jest, który preparat wywołał NOP.

NOP uogólnione jak np. gorączka, reakcja alergiczna, biegunka, płaczliwość – informują o wystąpieniu odczynu poszczepiennego, ale w przypadku podania na wizycie kilku szczepionek, nie wskazują po którym konkretnie preparacie odczyn wystąpił.

NOP mogą mieć postać łagodną, poważną i ciężką. To lekarz rozpoznaje NOP i określa jego rodzaj.

W Polsce NOP występują średnio raz na 10 000 przypadków i w przeważającej większości są to odczyny łagodne, które same ustępują po krótkim czasie. Ryzyko wystąpienia NOP ciężkiego w postaci reakcji anafilaktycznej na podanie szczepionki występuje niezmiernie rzadko – jeden na 1 000 000 przypadków.

Ryzyko wystąpienia NOP po szczepieniu jest znacznie niższe niż ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań związanych z zachorowaniem na chorobę zakaźną.

Zgłaszanie NOP

Przed szczepieniem lekarz przeprowadza badanie kwalifikacyjne i informuje o możliwości wystąpienia najczęstszych objawów poszczepiennych, jak np. podwyższona temperatura, zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia.

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po szczepieniu należy zgłosić się do lekarza.

W przypadku rozpoznania przez lekarza NOP, ma on obowiązek zgłosić go do Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Niezależnie od lekarza osoba szczepiona lub opiekun dziecka szczepionego może zgłosić podejrzenie działania niepożądanego preparatu szczepionkowego do:

− Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych

− podmiotu odpowiedzialnego

Gromadzenie danych ze zgłoszeń NOP oraz ich analiza są standardowymi metodami minimalizacji ryzyka stosowania szczepionek.

Ilość NOP